Έκτακτη οικονομική ενίσχυση λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών

Έκτακτη οικονομική ενίσχυση λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών

     Στο Ν. 4936/2022 (ΦΕΚ 105 Α΄ ) «Εθνικός Κλιματικός Νόμος - Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, επείγουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την προστασία του περιβάλλοντος», περιέχονται διατάξεις για  την έκτακτη οικονομική ενίσχυση κάλυψης μέρους της αύξησης του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος σε λογαριασμούς που έχουν εκδοθεί κατά τη χρονική περίοδο από την 1η Δεκεμβρίου 2021 έως την 31η Μαΐου 2022 («περίοδος αναφοράς»), σε φυσικά πρόσωπα φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος, που πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που ορίζονται.

Περιέχεται, επίσης, η διάταξη για την επιβολή άπαξ έκτακτης εισφοράς στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των μονάδων παραγωγής τους καθώς και στις μονάδες που εκπροσωπούνται από Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦΟ.Σ.Ε.), με βάση την αύξηση του μικτού περιθωρίου κέρδους από τη συμμετοχή έκαστης μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας του ν.4425/2016, για τη χρονική περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30η Ιουνίου 2022.

Συγκεκριμένα:

Άρθρο 36

1. Παρέχεται έκτακτη οικονομική ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό για την κάλυψη μέρους της αύξησης του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος σε λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών του εσωτερικού, που έχουν εκδοθεί κατά τη χρονική περίοδο από 1ης Δεκεμβρίου 2021 έως 31η Μαΐου 2022, εφεξής οριζόμενης ως «περίοδος αναφοράς».
2. Η οικονομική ενίσχυση παρέχεται σε φυσικά πρόσωπα, φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος, με ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα μετά την αφαίρεση των φόρων, φορολογικού έτους 2020, έως τις σαράντα πέντε χιλιάδες (45.000) ευρώ. Αν ο υπόχρεος υποβάλλει για πρώτη φορά φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2021, λαμβάνεται υπόψη το καθαρό οικογενειακό εισόδημα μετά την αφαίρεση των φόρων, φορολογικού έτους 2021. Τα στοιχεία εισοδήματος του φορολογικού έτους 2020, λαμβάνονται υπόψη, όπως έχουν δηλωθεί έως την 1η Μαΐου 2022. Τα στοιχεία φορολογικής κατοικίας, καθώς και του εισοδήματος φορολογικού έτους 2021, λαμβάνονται, όπως έχουν δηλωθεί, μέχρι τη στιγμή της αίτησης για τη λήψη της οικονομικής ενίσχυσης κάθε δικαιούχου. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της οικονομικής ενίσχυσης είναι ο δικαιούχος να έχει υποβάλει φορολογική δήλωση εισοδήματος φορολογικού έτους 2020 έως την 1η Μαΐου 2022, εφόσον υποχρεούται από τον νόμο και εάν υποχρεούται να υποβάλει για πρώτη φορά δήλωση φόρου εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2021, να έχει υποβάλει φορολογική δήλωση φορολογικού έτους 2021, πριν την υποβολή της αίτησης για τη λήψη της οικονομικής ενίσχυσης.
3. Δικαιούχοι της ενίσχυσης της παρ. 1 είναι οι οικιακοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι είναι συμβεβλημένοι σε κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που αναπροσαρμόζονται με βάση τη χονδρεμπορική τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η ενίσχυση αφορά στον λογαριασμό κατανάλωσης της κύριας κατοικίας των δικαιούχων, καθώς και της μισθωμένης κατοικίας εξαρτώμενων παιδιών του νοικοκυριού που σπουδάζουν στο εσωτερικό.

Το ποσό της ενίσχυσης αντιστοιχεί σε ποσοστό εξήντα τοις εκατό (60%), επί της αύξησης των λογαριασμών ρεύματος των ως άνω παροχών, που έχουν εκδοθεί την περίοδο αναφοράς, υπολογιζόμενης ως του υπολοίπου που προκύπτει μετά την αφαίρεση, από το ποσό της ρήτρας αναπροσαρμογής κάθε λογαριασμού ρεύματος των ποσών έκπτωσης: α) που έχει χορηγηθεί από τον ειδικό λογαριασμό με την ονομασία «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» του άρθρου εξηκοστού πρώτου του ν. 4839/2021 (Α' 181), και β) που έχει ήδη χορηγηθεί από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, επί της κατανάλωσης ενέργειας του λογαριασμού.

4. Η οικονομική ενίσχυση χορηγείται σε δικαιούχους οι οποίοι επιβαρύνθηκαν με συνολική αύξηση των λογαριασμών ρεύματος που έχουν εκδοθεί, εντός της χρονικής περιόδου αναφοράς της παρ. 1, σύμφωνα με τον υπολογισμό της παρ. 3, για ποσό άνω των τριάντα (30) ευρώ και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα εξακόσια (600) ευρώ ανά δικαιούχο.
5. Το ως άνω ποσό της οικονομικής ενίσχυσης είναι αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43A του ν. 4172/2013 (Α' 167), δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
6. Το ποσό της οικονομικής ενίσχυσης πιστώνεται σε τραπεζικό λογαριασμό της επιλογής του δικαιούχου από την ανώνυμη εταιρεία του Ελληνικού Δημοσίου «Κοινωνία της Πληροφορίας Μονοπρόσωπη Α.Ε» (ΚτΠ Μ.Α.Ε.), κατόπιν αίτησης του δικαιούχου σε ειδική εφαρμογή της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr - ΕΨΠ) που δημιουργείται από την ΚτΠ Μ.Α.Ε., σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Ο δικαιούχος, αφότου αυθεντικοποιηθεί με τους προσωπικούς κωδικούς του - διαπιστευτήρια της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet), σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 4727/2020 (Α' 184), εισέρχεται στην εφαρμογή και αιτείται την πίστωση του ανωτέρω χρηματικού ποσού στον τραπεζικό του λογαριασμό.
7. Όλοι οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και οι διαχειριστές ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεούνται να διαβιβάσουν στην ΚτΠ Μ.Α.Ε. τα δεδομένα που απαιτούνται για την εφαρμογή του παρόντος. Η ΚτΠ Μ.Α.Ε. δικαιούται να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα αυτά αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες του παρόντος.
8. Η ΚτΠ Μ.Α.Ε. αναλαμβάνει τον τεχνικό σχεδιασμό, την υλοποίηση της ειδικής εφαρμογής, την οργάνωση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και των δεδομένων από κάθε πηγή, την τήρηση υπό συνθήκες που διασφαλίζουν την ακεραιότητα, εμπιστευτικότητα και διαθεσιμότητα των δεδομένων και κάθε άλλο θέμα που αφορά στην ομαλή λειτουργία της εφαρμογής, υπό την επιφύλαξη του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 ((ΓΚΠΔ, L 119) και του ν. 4624/2019 (Α' 137). Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που καταχωρούνται στην ανωτέρω εφαρμογή, συλλέγονται, τηρούνται και τυγχάνουν περαιτέρω επεξεργασίας αποκλειστικά για τον αναφερόμενο στην παρ. 1 σκοπό. Τα ανωτέρω δεδομένα τηρούνται για τους ως άνω σκοπούς για περίοδο δύο (2) ετών και στη συνέχεια διαγράφονται. Υπεύθυνος επεξεργασίας της ειδικής εφαρμογής ορίζεται η ΚτΠ Μ.Α.Ε., η οποία, ως υπεύθυνη επεξεργασίας, διασφαλίζει την προστασία των δικαιωμάτων των προσώπων, της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα ιδίως με τον ΓΚΠΔ και τον ν. 4624/2019.
9. Για την εφαρμογή του παρόντος, η ΚτΠ Μ.Α.Ε. επιχορηγείται από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κατόπιν ενίσχυσης των σχετικών πιστώσεων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης από τις πιστώσεις του Ειδικού Φορέα 10237110000000 (Γενικές Κρατικές Δαπάνες) του Υπουργείου Οικονομικών.
10. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται ειδικότερα η χρονική περίοδος της δράσης, o χρόνος έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της ειδικής εφαρμογής της παρ. 6, τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για τη λειτουργία αυτής, οι απαραίτητες διαλειτουργικότητες, οι κατηγορίες των δικαιούχων, η διαδικασία και ο χρόνος υποβολής της αίτησης, το περιεχόμενο αυτής, η διαδικασία, ο τρόπος υπολογισμού και η διαδικασία χορήγησης της οικονομικής ενίσχυσης, οι περιπτώσεις και η διαδικασία ανάκτησης τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, καθώς και κάθε αναγκαία τεχνική ή άλλη λεπτομέρεια και διαδικασία που απαιτείται για την εφαρμογή του παρόντος. Με όμοια απόφαση δύναται να προβλέπεται η σχετική διαδικασία ενστάσεων.

Άρθρο 37

1. Επιβάλλεται άπαξ έκτακτη εισφορά με βάση την αύξηση του μικτού περιθωρίου κέρδους από τη συμμετοχή εκάστης μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας του ν. 4425/2016 (Α' 185) (εφεξής «αγορές ηλεκτρικής ενέργειας»), για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, σύμφωνα με το παρόν. Υπόχρεοι για την καταβολή της εισφοράς είναι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των μονάδων παραγωγής τους, καθώς και εκείνες που εκπροσωπούνται από Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦΟ.Σ.Ε.).

Από την επιβολή της εισφοράς εξαιρούνται:

α) οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (Α.Π.Ε.) ή Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού - Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) που έχουν συνάψει σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης, σύμφωνα με τον ν. 4414/2016 (Α' 149) ή σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, κατά το άρθρο 12 του ν. 3468/2006 (Α' 129) ή αντίστοιχη σύμβαση αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας, πριν την έναρξη ισχύος του ν. 3468/2006.

β) οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας θερμικών μονάδων που είναι εγκατεστημένοι στο Μικρό Συνδεδεμένο Σύστημα (ΜΣΣ) της Κρήτης.

Ειδικά για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από Σ.Η.Θ.Υ.Α., η εισφορά επιβάλλεται μόνο επί της ποσότητας της παραχθείσας ηλεκτρικής ενέργειας που αποζημιώνεται από τη συμμετοχή του παραγωγού αυτού στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

2. Η εισφορά υπολογίζεται ανά μήνα της παρ. 1 (εφεξής μήνας εξέτασης), με την εφαρμογή συντελεστή ενενήντα τοις εκατό (90%) επί της θετικής διαφοράς του Μικτού Περιθωρίου Κέρδους του υπόχρεου, μεταξύ του μήνα εξέτασης και του ίδιου μήνα του προηγουμένου έτους, σταθμισμένης με το Ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής και αφαιρουμένων εκπτώσεων σε τελικούς καταναλωτές και επιστροφών, δυνάμει Διμερών Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Ηλεκτρικής Ενέργειας, ως εξής:

Έκτακτη Εισφορά = 90%* [θετική διαφορά του Μικτού Περιθωρίου Κέρδους * (1- Ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής) - Εκπτώσεις - επιστροφές Διμερών Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Ηλεκτρικής Ενέργειας].

Για την εφαρμογή των ως άνω εδαφίων:

α) η διαφορά του μικτού περιθωρίου κέρδους καθορίζεται σύμφωνα με τη μεθοδολογία, τις παραδοχές, τις παραμέτρους και τον τρόπο υπολογισμού που ορίζονται με την απόφαση της παρ. 7,

β) ως Ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής λαμβάνονται, εφόσον πιστοποιηθούν από ορκωτό λογιστή, οι ποσότητες που διατέθηκαν ανά μήνα εξέτασης από προμηθευτή, ο οποίος είναι το ίδιο πρόσωπο με τον υπόχρεο ή συνδεδεμένο με αυτόν πρόσωπο, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε, ν. 4172/2013, Α' 167), σε τελικούς καταναλωτές δυνάμει συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που δεν αναπροσαρμόζονται με βάση τη διακύμανση των τιμών στις ως άνω αγορές και που έχουν συναφθεί πριν την 1η Οκτωβρίου 2021, χωρίς μεταγενέστερη μεταβολή στους όρους αυτών, προς το σύνολο των ποσοτήτων που διατέθηκαν στους τελικούς καταναλωτές, εντός του ίδιου μήνα από τον ως άνω προμηθευτή,

γ) ως Εκπτώσεις λαμβάνονται, εφόσον πιστοποιηθούν από ορκωτό λογιστή, τα ποσά που αποδίδονται ανά μήνα εξέτασης προς τους τελικούς καταναλωτές μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας βάσει της κατανάλωσής τους, από προμηθευτή ο οποίος είναι είτε το ίδιο πρόσωπο με τον υπόχρεο, είτε συνδεδεμένο με αυτόν πρόσωπο, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Κ.Φ.Ε. Για την εφαρμογή του παρόντος, λαμβάνονται υπόψη οι εκπτώσεις που χορηγούνται από τους προμηθευτές επί της κατανάλωσης ενέργειας τιμολογίων προμήθειας που αναπροσαρμόζονται με βάση τη διακύμανση των τιμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων εκπτώσεων συνέπειας ως προς την εξόφληση των λογαριασμών κατανάλωσης. Οι εκπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου και το ύψος αυτών, που λαμβάνονται υπόψη, καθορίζονται ειδικότερα με την κοινή απόφαση της παρ. 7,

δ) ως Επιστροφές δυνάμει Διμερών Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά μήνα εξέτασης, λαμβάνονται, εφόσον πιστοποιηθούν από ορκωτό λογιστή, τα ποσά που ο υπόχρεος επέστρεψε σε αντισυμβαλλόμενο προμηθευτή, δυνάμει διμερών συμβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες έχουν συναφθεί πριν την 8η Μαρτίου 2022.

Επιμέρους παραδοχές για την εφαρμογή των περ. β', γ' και δ' καθορίζονται στην απόφαση που εκδίδεται σύμφωνα με την παρ. 7.

3. Το ποσό της εισφοράς υπολογίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ανά παραγωγό, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 7, επιβάλλεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βεβαιώνεται και εισπράττεται αμελλητί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ως δημόσιο έσοδο, σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α' 90). Τα έσοδα από την εισφορά αποδίδονται στον ειδικό λογαριασμό με την ονομασία «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» για την επιδότηση λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας σε καταναλωτές.
4. Η εισφορά καταβάλλεται εντός τριών (3) μηνών από την κοινοποίηση, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, Α' 170), της σχετικής πράξης προσδιορισμού. Η προθεσμία και η άσκηση προσφυγής κατά της πράξης προσδιορισμού δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης.
5. Οι υπόχρεοι δύνανται, κατά τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών για σκοπούς επιβολής φόρου εισοδήματος, να εκπίπτουν το ποσό της εισφοράς της παρ. 1, ως δαπάνη, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε.
6. Οι Διαχειριστές «ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ», «ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ», «ΑΔ-ΜΗΕ ΑΕ» και η «ΕΧΕ ΑΕ» παρέχουν στη ΡΑΕ και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για τις ανάγκες εφαρμογής και εποπτείας των προβλέψεων του παρόντος.
7. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών καθορίζονται:

α) παραδοχές, ζητήματα εφαρμογής της μεθοδολογίας, παράμετροι και κάθε ειδικότερο θέμα για τον υπολογισμό της εισφοράς, κατόπιν πρότασης της ΡΑΕ,

β) η διαδικασία επιβολής, βεβαίωσης, είσπραξης και απόδοσης της εισφοράς στον ειδικό λογαριασμό με την ονομασία «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης», ο τύπος και το περιεχόμενο της πράξης επιβολής, τα αρμόδια όργανα για την έκδοσή της, καθώς και

γ) εν γένει κάθε λεπτομέρεια και διαδικασία που απαιτείται για την εφαρμογή του παρόντος.